Jak efektywnie sterować napędami elektrycznymi?

Napędy elektryczne są jednym z najważniejszych elementów współczesnych zakładów przemysłowych. Stanowią one aż 70% całkowitego zużycia energii elektrycznej w sektorze produkcyjnym. Kluczowym elementem ich efektywnej pracy są systemy sterowania, które umożliwiają optymalizację parametrów pracy silników oraz całych układów napędowych. Wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań w tej dziedzinie pozwala na znaczące oszczędności energii, poprawę jakości procesów oraz zwiększenie niezawodności. W tym artykule wyjaśnimy, czym są systemy sterowania napędami elektrycznymi, jakie znajdują zastosowanie w przemyśle, jakie są ich korzyści i ograniczenia oraz jak skutecznie mogą wspierać optymalizację procesów produkcyjnych.

sterowanie napędami db energy

Definicja i funkcje systemów sterowania napędami elektrycznymi

Systemy sterowania napędami elektrycznymi oparte są o zaawansowane układy elektroniczne, które odpowiadają za kontrolowanie pracy silników elektrycznych i innych elementów układu napędowego. Ich głównym zadaniem jest regulacja prędkości obrotowej, co umożliwia dostosowanie wydajności instalacji do wymagań konkretnego procesu technologicznego. Ponadto, systemy te pozwalają na precyzyjną kontrolę momentu obrotowego, co przekłada się na zapewnienie odpowiedniej dynamiki i siły napędu w zależności od obciążenia. Monitorowanie parametrów pracy, takich jak temperatura, wibracje czy zużycie energii, umożliwia zwiększenie bezpieczeństwa oraz efektywności pracy urządzeń. W swojej strukturze systemy sterowania często wykorzystują falowniki, sterowniki PLC oraz systemy SCADA, które wspólnie umożliwiają precyzyjne zarządzanie parametrami pracy napędów.

Obszary zastosowania systemów sterowania napędami

Zastosowanie systemów sterowania napędami elektrycznymi można znaleźć w wielu sektorach przemysłu, budownictwa oraz transportu. W przemyśle produkcyjnym tego typu rozwiązania wspierają działanie linii produkcyjnych, umożliwiając precyzyjne sterowanie prędkością oraz momentem obrotowym, co przekłada się na lepszą jakość produkcji i redukcję strat. W systemach HVAC, które stosuje się w budynkach biurowych i przemysłowych, systemy sterowania napędami pozwalają na efektywne zarządzanie pracą wentylatorów i pomp, co prowadzi do znaczących oszczędności energii. W transporcie można je spotkać w pojazdach elektrycznych, windach czy systemach kolejowych, gdzie wspierają bezpieczeństwo i wydajność pracy urządzeń. W sektorze energetycznym tego typu rozwiązania stosuje się w elektrowniach oraz zakładach przetwarzających energię, gdzie precyzyjne zarządzanie ruchem maszyn wpływa na ich trwałość oraz efektywność pracy.

„Systemy sterowania napędami elektrycznymi oferują wiele korzyści, począwszy od lepszej kontroli na procesem i jakością produkcji, a kończąc na znacznych oszczędnościach energii i jej kosztów. Jednocześnie wiążą się z wyzwaniami, takimi jak potrzeba specjalistycznej wiedzy w zakresie dostępnych rozwiązań, możliwości oraz znajomości kontrolowanego procesu, aby taki projekt wdrożyć oraz w niektórych przypadkach wysokimi kosztami początkowymi. Wybór tych rozwiązań wymaga starannej analizy, by upewnić się, że ich zastosowanie przyniesie oczekiwane rezultaty.” - mówi Przemysław Kurylas, Dyrektor Operacyjny w DB Energy.

Sterowanie napędami elektrycznymi – co możesz zyskać?

Wprowadzenie systemów sterowania napędami przynosi szereg korzyści, w tym:

  • Efektywność energetyczną - precyzyjne dostosowanie prędkości i momentu obrotowego silników do wymagań procesów technologicznych pozwala na znaczne oszczędności energii. W aplikacjach o zmiennym obciążeniu, takich jak pompy czy wentylatory, oszczędności mogą sięgać nawet 60%.
  • Optymalizację procesów produkcyjnych - dzięki precyzyjnemu sterowaniu parametrami pracy napędów, możliwa jest poprawa jakości produktów oraz wydajności linii produkcyjnych.
  • Zwiększenie żywotności urządzeń - monitorowanie parametrów pracy silników pozwala na wczesne wykrywanie usterek i unikanie kosztownych awarii.
  • Poprawę bezpieczeństwa - systemy sterowania oferują funkcje ochrony przed przeciążeniami, przegrzaniem czy zwarciami, co zmniejsza ryzyko uszkodzeń i wypadków.
  • Automatyzację i elastyczność - integracja z systemami SCADA i PLC umożliwia zdalne sterowanie i automatyzację procesów.

Wyzwania i ograniczenia systemów sterowania napędami

Mimo licznych zalet, systemy sterowania napędami mają także pewne ograniczenia:

  • Koszty początkowe – inwestycja w zaawansowane układy sterowania może być kosztowna, co utrudnia jej realizację firmom z mniejszym budżetem.
  • Złożoność technologiczna – wdrożenie i obsługa systemów wymagają specjalistycznej wiedzy i odpowiedniego przeszkolenia personelu.
  • Utrzymanie – zaawansowane systemy sterowania mogą wymagać regularnej konserwacji i aktualizacji oprogramowania.

Dzięki współpracy z DB Energy możliwe jest skuteczne przezwyciężenie tych wyzwań i maksymalne wykorzystanie potencjału technologii. Dla przykładu, inwestycja zaprojektowana i sfinansowana przez nas w modelu ESCO obejmowała modernizację dławionego na 30% napędu o mocy 160 kW, gdzie: 

  • zredukowaliśmy zużycie energii o około 100 kW przy pracy ciągłej 6 000 h w roku,
  • wygenerowane oszczędności wyniosły około 60%, tj. 600 MWh, przy łącznej cenie zaopatrzenia w energię elektryczną na poziomie 350zł/MWh to 210 000 zł rocznie,
  • inwestycja spłacana z uzyskanych oszczędności w podziale Klient 25% / DBE 75% zwróci się w 5 lat.

Systemy sterowania napędami elektrycznymi odgrywają kluczową rolę w poprawie efektywności energetycznej, jakości procesów produkcyjnych oraz bezpieczeństwa w przemyśle. Pomimo wyższych kosztów początkowych, korzyści wynikające z ich zastosowania przewyższają potencjalne ograniczenia, czyniąc je jednymi z najbardziej opłacalnych rozwiązań dla nowoczesnych zakładów przemysłowych. Dzięki ich zastosowaniu przedsiębiorstwa mogą osiągnąć znaczące oszczędności, poprawić wydajność oraz zwiększyć trwałość swoich urządzeń.