Norma ISO 50001 firmy – system zarządzania energią
Norma ISO 50001 jest skierowana przede wszystkim do organizacji o wysokim zużyciu energii, takich jak firmy z branży przemysłowej, deweloperskiej czy transportowej, reguluje efektywne zarządzanie energią. Przekłada się na realne oszczędności i redukcję emisji gazów cieplarnianych. W niniejszym artykule przyjrzymy się jej szczegółowo oraz wymaganiom, jakie stawia przed przedsiębiorstwami i płynącym z niej korzyściom.
Co to jest norma ISO 50001?
Norma ISO 50001 to międzynarodowy standard zarządzania energią, który ma na celu poprawę efektywności energetycznej organizacji. Skupia się na monitorowaniu, kontrolowaniu i redukcji zużycia energii, co prowadzi do obniżenia kosztów operacyjnych i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Norma definiuje bazowy poziom zużycia energii oraz wskaźniki, które pozwalają na ciągłe doskonalenie wydajności energetycznej.
Norma ISO 50001 została opracowana przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) jako standard globalny dla systemów zarządzania energią. Jej głównym celem jest wspieranie organizacji w efektywnym zarządzaniu energią, co obejmuje jej użytkowanie, zużycie i poprawę wyników energetycznych. Norma ta wprowadza pojęcie „bazowego poziomu wykorzystania energii”, które stanowi punkt odniesienia do oceny efektywności energetycznej i ustanawiania wskaźników zużycia energii.
ISO 50001 nie tylko promuje efektywne zarządzanie energią, ale również kładzie nacisk na ochronę środowiska naturalnego. Dzięki wdrożeniu tego standardu, przedsiębiorstwa mogą znacząco zmniejszyć wydatki związane z energią, ograniczyć emisję gazów cieplarnianych oraz potwierdzić swoje działania proekologiczne, co może być istotne m.in. w procesach przetargowych.
Jakie są wymagania normy ISO 50001?
Aby spełnić wymagania normy ISO 50001, organizacja musi:
Identyfikować aktualne i przewidywalne zużycie energii
Pierwszym krokiem jest dokładna analiza obecnego oraz przewidywanego zużycia energii w organizacji. Wymaga to zebrania szczegółowych danych dotyczących wszystkich procesów i urządzeń, które konsumują energię. Dzięki temu możliwe jest określenie bazowego poziomu wykorzystania energii oraz identyfikacja obszarów o największym zużyciu.
Wprowadzić politykę energetyczną
Organizacja musi opracować politykę energetyczną, która będzie obejmować zobowiązanie do ciągłego doskonalenia efektywności energetycznej oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Polityka ta powinna być komunikowana wewnątrz organizacji oraz angażować wszystkich pracowników w działania na rzecz oszczędzania energii.
Określić obszary znaczącego zużycia energii i plany redukcji
Kolejnym krokiem jest identyfikacja obszarów, w których zużycie energii jest największe, oraz opracowanie planów mających na celu jego redukcję. Wymaga to zarówno technicznych działań modernizacyjnych, jak i wprowadzenia odpowiednich procedur operacyjnych.
Monitorować i mierzyć zużycie energii
Aby zapewnić ciągłe doskonalenie, konieczne jest wdrożenie systemu monitorowania oraz mierzenia zużycia energii. Organizacje muszą regularnie analizować dane energetyczne, co pozwala na bieżąco śledzić efekty wdrażanych działań oraz wprowadzać niezbędne korekty. Wszystkie działania związane z zarządzaniem energią powinny być realizowane zgodnie z cyklem Deminga - PDCA (Plan-Do-Check-Act), co zapewnia systematyczne planowanie, wdrażanie, monitorowanie oraz doskonalenie procesów zarządzania energią.
Proces wdrożenia normy ISO 50001
Wdrożenie normy ISO 50001 odbywa się w kilku etapach. Na początku należy przeanalizować procesy i zużycie surowców i energii w przedsiębiorstwie. W procesie wdrożenia Systemu Zarządzania Energią warto stosować wspomniany model o nazwie PDCA:
- P - Plan - Planowanie
- D - Do - Wykonywanie
- C - Check - Sprawdzanie
- A - Act - Działanie
Proces certyfikacji ISO 50001 najczęściej obejmuje:
- Audyt wstępny - weryfikacja dokumentacji przez audytora zewnętrznego;
- Ocenę wdrożenia - sprawdzenie, czy wszystkie wymagania normy są spełnione;
- Audyt certyfikujący - potwierdzenie, że system zarządzania energią działa efektywnie;
- Audyt nadzoru - coroczne audyty nadzoru po certyfikacji;
- Recertyfikację - audyt przeprowadzany po trzech latach w celu przedłużenia certyfikatu.
Korzyści z wdrożenia normy ISO 50001
Zmniejszenie kosztów energii - dzięki efektywnemu zarządzaniu energią przedsiębiorstwa mogą znacząco obniżyć koszty związane z jej zużyciem. Optymalizacja procesów i wdrażanie nowych technologii prowadzi do realnych oszczędności
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych - zmniejszenie zużycia energii przekłada się bezpośrednio na redukcję emisji gazów cieplarnianych, co z punktu widzenia ochrony środowiska jest kluczowe w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem
Poprawa efektywności energetycznej - systematyczne monitorowanie i analizowanie zużycia energii pozwala na bieżące wykrywanie nieefektywności oraz wprowadzanie usprawnień, co poprawia efektywność operacyjną przedsiębiorstwa
Spełnienie wymagań prawnych i przetargowych - wdrożenie normy ISO 50001 pomaga w spełnieniu wymogów prawnych związanych z efektywnością energetyczną, co jest istotne dla firm działających w branżach o wysokiej konsumpcji energii. Certyfikacja ISO 50001 może być także wymogiem w przetargach
Podniesienie wiarygodności firmy - certyfikat ISO 50001 może zwiększyć poziom zaufania ze strony kontrahentów, banków i partnerów handlowych, co może prowadzić do nowych możliwości biznesowych
Eliminacja konieczności wykonywania audytów energetycznych - posiadanie certyfikatu zwalnia z obowiązku przeprowadzania audytów energetycznych zgodnych z ustawą
Podsumowanie
Norma ISO 50001 jest doskonałym rozwiązaniem dla firm, które chcą poprawić swoją efektywność energetyczną i zmniejszyć koszty operacyjne. Propaguje efektywne metody zarządzania energią, wspiera innowacje w technologii oszczędzania energii i wpływa pozytywnie na ochronę środowiska. Jest odpowiedzią na współczesne wyzwania związane z wysokimi kosztami energii i zmianami klimatycznymi, pomagając firmom działać w sposób zrównoważony i efektywny energetycznie.
