FAQ

Turbina gazowa działa na zasadzie przemiany energii chemicznej paliwa (zwykle gazu ziemnego) w energię mechaniczną. Proces zaczyna się od sprężenia powietrza w sprężarce, które następnie mieszane jest z paliwem i zapalane w komorze spalania. Powstałe gorące gazy spalinowe rozprężają się, przechodząc przez turbinę, która obraca wał i generuje energię mechaniczną. Ta energia jest następnie wykorzystywana do napędu generatora, który produkuje energię elektryczną.

Trigeneracja to jednoczesne wytwarzanie trzech form energii: elektrycznej, ciepła i chłodu, w jednym procesie. W trigeneracji, energia elektryczna jest generowana przez turbinę lub silnik, a powstałe ciepło jest wykorzystywane do ogrzewania lub produkcji pary wodnej. Dodatkowo, część ciepła jest skierowana do systemu chłodzenia, zazwyczaj przy użyciu absorpcyjnych urządzeń chłodniczych.

Kogeneracja biomasowa różni się od tradycyjnej kogeneracji głównie źródłem paliwa. W kogeneracji biomasowej wykorzystuje się biomasę (np. drewno, pelety, odpady rolnicze) jako paliwo do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, podczas gdy tradycyjna kogeneracja może opierać się na paliwach kopalnych, takich jak węgiel czy gaz. Kogeneracja biomasowa jest bardziej przyjazna dla środowiska, ponieważ biomasę można uznać za źródło odnawialne, a jej spalanie generuje niższe emisje dwutlenku węgla w porównaniu do paliw kopalnych.

Kogeneracja działa poprzez jednoczesne wytwarzanie dwóch form energii – elektrycznej i ciepła – w jednym procesie. W instalacji kogeneracyjnej paliwo (np. gaz, węgiel, biomasa) jest spalane w silniku, turbinie lub kotle, co generuje energię elektryczną. Ciepło powstałe w wyniku tego procesu, które w tradycyjnych elektrowniach jest tracone, jest wykorzystywane do ogrzewania budynków lub procesów przemysłowych. Dzięki temu system kogeneracyjny osiąga wyższą efektywność energetyczną, ponieważ maksymalnie wykorzystuje całe paliwo.

W przypadku braku odbioru zarówno energii elektrycznej jak i ciepła, kogeneracja może nie być opłacalna. Alternatywą mogą być inne technologie wytwarzające samą energię elektryczną - na przykład fotowoltaika czy ORC.

Zużycie energii w kontekście kogeneracji ma znaczenie przy wyborze jednostki. O opłacalności kogeneracji decyduje przede wszystkim stosunek cen gazu do energii elektrycznej. Jeśli gaz, który zasila kogenerację jest tani, a energia elektryczna droga, to okres zwrotu szybko się skraca.

Na kogenerację można uzyskać dotacje w ramach różnych programów krajowych i unijnych, które wspierają inwestycje w energooszczędne technologie i odnawialne źródła energii. Przykłady takich dotacji to: premia kogeneracyjna – wsparcie finansowe przyznawane na inwestycje w instalacje kogeneracyjne, które produkują energię elektryczną i cieplną z wykorzystaniem paliw kopalnych lub odnawialnych, programy NFOŚiGW i WFOŚiGW – dotacje i preferencyjne pożyczki na inwestycje w poprawę efektywności energetycznej, w tym kogenerację, fundusze unijne (np. w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko) – dofinansowanie na realizację projektów w zakresie efektywności energetycznej, w tym instalacji kogeneracyjnych, wysokość wsparcia i warunki uzyskania dotacji zależą od konkretnego programu i typu realizowanej inwestycji.

Premia gwarantowana na kogenerację to stała, przewidziana przepisami forma wsparcia finansowego dla wytwórców energii elektrycznej w wysokoefektywnych jednostkach kogeneracyjnych. W 2025 roku gwarantowana premia kogeneracyjna wynosi 133,80zł za każdą 1 MWh wyprodukowanej energii elektrycznej.

Premię kogeneracyjną mogą otrzymać wytwórcy energii elektrycznej w wysokoefektywnych jednostkach kogeneracyjnych, które spełniają określone kryteria. Dotyczy to zarówno nowych, jak i zmodernizowanych instalacji, pod warunkiem, że osiągają wymaganą efektywność energetyczną oraz spełniają limity emisyjne określone w przepisach. Wnioski o przyznanie premii są składane do odpowiedniego organu regulacyjnego, który ocenia zgodność instalacji z wymaganiami programu wsparcia.

Premia kogeneracyjna to forma wsparcia finansowego dla wytwórców energii w wysokosprawnej kogeneracji. Premia stanowi dodatkowy dochód dla producentów energii, obliczany na podstawie ilości wyprodukowanej energii w kogeneracji oraz obowiązujących stawek.

Kogeneracja zapewnia wiele korzyści, w tym wyższą efektywność energetyczną, ponieważ jednoczesne wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej pozwala efektywniej wykorzystać paliwo. Przyczynia się również do oszczędności kosztów, zmniejszając zużycie paliw i wydatki na energię.

Kogeneracja to jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w jednym procesie technologicznym, najczęściej w elektrociepłowni. Dzięki wykorzystaniu ciepła odpadowego, które w tradycyjnych elektrowniach jest tracone, kogeneracja pozwala na znacznie wyższą efektywność energetyczną. Systemy kogeneracyjne są stosowane w przemyśle i sektorze komunalnym, przyczyniając się do oszczędności paliw oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych.