Audyt energetyczny przedsiębiorstwa - nowe obowiązki audytowe
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa to szczegółowa analiza zużycia energii w firmie, mająca na celu zidentyfikowanie obszarów, w których można wprowadzić oszczędności oraz poprawić efektywność energetyczną. Jest to nie tylko wymóg prawny, ale także strategiczne narzędzie umożliwiające optymalizację wykorzystania różnych nośników energii. W trakcie audytu analizowane są procesy, technologie oraz obszary, w których możliwe jest wdrożenie działań poprawiających efektywność energetyczną. Przeprowadzenie audytu stanowi podstawowy element strategii przedsiębiorstw dążących do redukcji emisji gazów cieplarnianych i zrównoważonego rozwoju.
Dotychczas, obowiązek przeprowadzania audytu energetycznego dotyczył głównie dużych przedsiębiorstw, które spełniały określone kryteria, takie jak liczba zatrudnionych pracowników czy wysokość obrotów. Jednak w wyniku zmian w przepisach, od 2026 roku obowiązek ten zostanie rozszerzony na mniejsze firmy. Zgodnie z nowymi regulacjami, przedsiębiorstwa zużywające od 10 TJ (około 2 778 MWh) energii rocznie będą zobowiązane do przeprowadzania audytu energetycznego co cztery lata. Natomiast firmy zużywające powyżej 85 TJ energii rocznie będą musiały wdrożyć system zarządzania energią zgodny z normą ISO 50001 do października 2027 roku.
Rozszerzenie obowiązku przeprowadzenia audytu energetycznego przedsiębiorstwa
Obecnie, obowiązek audytu energetycznego dotyczy przedsiębiorstw, które w ciągu ostatnich dwóch lat obrotowych spełniały jedno z poniższych kryteriów:
- Zatrudniały średniorocznie co najmniej 250 pracowników,
- Ich obrót netto przekraczał 50 mln euro oraz ich aktywa bilansowe przekraczały 43 mln euro.
Od 2026 roku, kryterium wielkości firmy zostanie zastąpione rocznym zużyciem energii finalnej. Wprowadzenie tego nowego podejścia ma na celu zwiększenie efektywności energetycznej w szerszym zakresie przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości czy obrotów.
Wytyczne dotyczące przeprowadzania audytu energetycznego
Audyt energetyczny powinien obejmować:
- analizę zużycia energii w budynkach, instalacjach przemysłowych oraz transporcie, odpowiadających łącznie za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii w przedsiębiorstwie,
- identyfikację obszarów do poprawy, w tym ocenę systemów grzewczych, chłodniczych, oświetleniowych oraz innych urządzeń energetycznych,
- propozycję działań prowadzących do zmniejszenia zużycia energii i obniżenia kosztów operacyjnych,
- analizę kosztową cyklu życia budynków i instalacji, uwzględniającą oszczędności energii w długim okresie,
- zapewnienie kompleksowej oceny efektywności energetycznej przedsiębiorstwa oraz wskazanie konkretnych działań usprawniających.
Co daje audyt energetyczny przedsiębiorstwa?
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa to przede wszystkim skuteczne narzędzie wspierające strategiczne zarządzanie energią. Jego realizacja pozwala zidentyfikować najważniejsze obszary zużycia energii i wskazać najbardziej opłacalne kierunki modernizacji, co przekłada się na realne oszczędności i zwiększenie efektywności procesów produkcyjnych. Dzięki wdrażaniu zaleceń z audytu firmy mogą znacząco zmniejszyć energochłonność, a tym samym obniżyć koszty funkcjonowania, poprawiając swoją rentowność i konkurencyjność.
Audyt energetyczny pełni również ważną rolę w budowaniu odporności przedsiębiorstwa na wahania cen energii i zmiany regulacyjne. Umożliwia lepsze planowanie inwestycji oraz ułatwia dostęp do finansowania zewnętrznego – zarówno ze środków publicznych (np. Białe Certyfikaty, fundusze unijne), jak i poprzez korzystniejsze warunki kredytowe w przypadku firm ocenianych pozytywnie pod kątem ESG. Poprawa efektywności energetycznej wspiera realizację celów środowiskowych, zwiększając szanse na uzyskanie kontraktów, zwłaszcza na rynkach międzynarodowych, gdzie liczy się niska emisyjność i zrównoważony rozwój.
Jakie wymagania musi spełnić audytor wykonujący audyt energetyczny przedsiębiorstwa?
Obecnie w polskim prawodawstwie nie istnieją precyzyjne wymagania dotyczące kwalifikacji audytorów energetycznych przeprowadzających audyty przedsiębiorstw. W praktyce audytorami są zazwyczaj osoby z wykształceniem technicznym w dziedzinach takich, jak energetyka, inżynieria środowiska czy budownictwo, które ukończyły kursy lub studia podyplomowe. Jednak brak formalnych regulacji prowadzi do niejednolitej jakości przeprowadzanych audytów.
W ostatnim czasie branża energetyczna zwraca uwagę na potrzebę wprowadzenia jednolitych standardów kwalifikacyjnych dla audytorów. Firmy podkreślają, że wymagania te powinny być szersze niż te dla osób sporządzających świadectwa charakterystyki energetycznej, gdyż audyty wymagają głębszej wiedzy.
W kontekście przyszłych regulacji warto wziąć pod uwagę fakt, że rząd planuje nowelizację ustawy o efektywności energetycznej, mającą na celu wdrożenie niezbędnych zmian. Chociaż szczegóły nie są jeszcze znane, istnieje prawdopodobieństwo, że nowe przepisy uwzględnią kwestie kwalifikacji audytorów energetycznych, co przyczyni się do podniesienia standardów i jakości przeprowadzanych audytów.
Podsumowanie
Od 2026 roku w Polsce nastąpi istotna zmiana w obowiązkach związanych z audytem energetycznym przedsiębiorstw. Dotychczasowe kryteria oparte na wielkości firmy zostaną zastąpione analizą rocznego zużycia energii finalnej. Przedsiębiorstwa zużywające ponad 2 778 MWh energii rocznie będą zobowiązane do przeprowadzania audytu energetycznego co cztery lata. Firmy, których zużycie przekracza 23 611 MWh rocznie, będą musiały wdrożyć system zarządzania energią zgodny z normą ISO 50001 do października 2027 roku. Zmiany te mają na celu zwiększenie efektywności energetycznej w szerszym zakresie przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości czy obrotów. Wprowadzenie tych obowiązków stanowi krok w stronę bardziej zrównoważonego i świadomego zarządzania zasobami energetycznymi, jednocześnie zwiększając konkurencyjność firm na rynku europejskim.
