Efektywność energetyczna – czym jest i jak ją osiągnąć?

Czym jest efektywność energetyczna?

Efektywność energetyczna to proporcja między zużytą energią a osiągniętymi wynikami w wydajności systemów, procesów lub urządzeń. W kontekście przemysłowych zakładów produkcyjnych jest kluczowym wskaźnikiem efektywności operacyjnej. Obejmuje redukcję zużycia energii oraz optymalizację wykorzystania zasobów energetycznych w procesach produkcyjnych.

Jej celem jest zmniejszenie kosztów energii, które są wykorzystywane do takich działań jak ogrzewanie, chłodzenie czy napędzanie mało wydajnych maszyn. Dzięki temu udział kosztów energii w cenie całego produktu się zmniejsza. Maksymalizacja efektywności energetycznej pozwala osiągać lepsze wyniki przy niższych kosztach.

Międzynarodowa Agencja Energetyczna szacuje, że poprawa efektywności energetycznej może przyczynić się do zmniejszenia światowego zapotrzebowania na energię o jedną trzecią. Optymalizacja procesów przemysłowych, transportu czy budynków może przynieść taki wynik już w 2050 roku. Działania te ograniczą równocześnie emisje gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla.

Jak osiągnąć efektywność energetyczną?

Wykonanie inwestycji energooszczędnych jest kluczowym krokiem w dążeniu do poprawy efektywności energetycznej w zakładach przemysłowych. Poniżej znajduje się kilka działań, które mogą być uwzględnione w kompleksowym planie poprawy efektywności energetycznej:

Modernizacja oświetlenia w zakładzie

Stosowanie energooszczędnych źródeł światła, takich jak diody LED, może znacząco zmniejszyć zużycie energii związane z oświetleniem w zakładzie. Stosowanie przestarzałych i nieefektywnych systemów oświetleniowych prowadzi do zużycia dużej ilości energii, a co za tym idzie – generowania niepotrzebnych kosztów, szczególnie w większych przedsiębiorstwach. 

Dodatkowo nieprawidłowo wykorzystywane i źle dopasowane do potrzeb światło obniża bezpieczeństwo i komfort pracy. Tego typu systemy oświetleniowe zawsze warto zmodernizować. Typowe oszczędności w tym obszarze sięgają 45-85% kosztów, a inwestycje rzadko przekraczają 3 letni okres zwrotu.

Odzysk ciepła z różnych źródeł

Odzysk ciepła pozwala wykorzystać ponownie energię odpadową emitowaną przez sprężarki, zgrzewarki, turbiny, silniki, pompy, piece, kominy, sterylizatory i inne urządzenia produkcyjne lub wytwarzające energię.

Podstawowymi sposobami odzyskiwania ciepła są rekuperacja, recyrkulacja oraz regeneracja. Odzyskana energia może być wykorzystana do zasilania instalacji CWU, systemów wentylacyjnych i procesów technologicznych.

Montaż kogeneracji lub trigeneracji

Kogeneracja umożliwia jednoczesną produkcję energii elektrycznej i cieplnej z tego samego źródła, co zwiększa efektywność całego systemu i ogranicza straty energii. Skojarzona produkcja energii elektrycznej i ciepła, zwana też kogeneracją, polega na pożytecznym wykorzystaniu ciepła powstającego w procesie wytwarzania energii elektrycznej w silniku gazowym.

Natomiast trigeneracja dodatkowo umożliwia produkcję chłodu. Dzięki kogeneracji i trigeneracji można osiągnąć bardzo wysoką efektywność wykorzystania energii zawartej w paliwie oraz minimalizować straty w porównaniu z oddzielną produkcją prądu i ciepła.

Wykorzystanie własnych źródeł energii

Przemysłowe źródła energii stanowią kluczowy element infrastruktury w dużych, energochłonnych przedsiębiorstwach. Zapewniają kontrolę kosztów energii oraz produkcji, a także chronią przed przerwami w dostawach energii z sieci lub działaniami regulacyjnymi, które mogą czasowo wstrzymać dostawy.

Modernizacja własnych źródeł energii zazwyczaj wymaga znaczących nakładów finansowych, ale przynosi również ponadprzeciętne oszczędności.

Modernizacja maszyn przemysłowych

Stare, mało wydajne maszyny często stanowią główne źródło marnotrawienia energii w zakładzie. Modernizacja lub wymiana ich na nowocześniejsze i bardziej efektywne technologicznie urządzenia może znacznie zmniejszyć zużycie energii.

Inwestycje energooszczędne nie tylko przyczyniają się do poprawy efektywności energetycznej, ale również generują szereg korzyści dla firm przemysłowych. Oto kilka z nich:

- Redukcja kosztów operacyjnych - zmniejszenie zużycia energii oznacza jednocześnie zmniejszenie kosztów związanych z jej zakupem, co przekłada się na większą konkurencyjność firmy.

- Zwiększenie niezawodności infrastruktury - nowoczesne, energooszczędne rozwiązania technologiczne często charakteryzują się większą niezawodnością i długotrwałością, co minimalizuje ryzyko awarii infrastruktury.

- Poprawa wizerunku i zrównoważonego rozwoju - inwestycje w efektywność energetyczną stanowią ważny element strategii CSR (społecznej odpowiedzialności biznesu), co przyczynia się do pozytywnego wizerunku firmy wśród interesariuszy zewnętrznych.

Efektywność energetyczna jest dużym wyzwaniem dla współczesnych przemysłowych zakładów produkcyjnych. Jej poprawa wymaga zastosowania kompleksowych inwestycji energooszczędnych, obejmujących m.in. modernizację infrastruktury oraz optymalizację procesów produkcyjnych. Korzyści płynące z tych inwestycji są wielopłaszczyznowe, obejmują zarówno aspekty ekonomiczne, jak i społeczne oraz środowiskowe. Dlatego też dla wielu firm inwestycja w efektywność energetyczną stanowi nie tylko sposób na obniżenie kosztów, ale również kluczowy krok w kierunku zrównoważonego rozwoju.