Szybkie oszczędności czy czekanie na dotację? Przeanalizuj to!

Dotacje dla przemysłu – jakie są możliwości?

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele form wsparcia finansowego, które mają na celu pobudzenie inwestycji energooszczędnych. Przykłady takich mechanizmów obejmują:

Dotacje z Krajowego Planu Odbudowy (KPO)

Wspierają one projekty z zakresu nowych technologii, zielonych inwestycji i redukcji energochłonności. Suma przeznaczonych środków wynosi ponad 25 mld EUR, ale uzyskanie finansowania nie jest natychmiastowe - wyniki konkursów są zazwyczaj ogłaszane z kilkumiesięcznym opóźnieniem.

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)

Kompleksowy program wsparcia finansowego, z budżetem wynoszącym prawie 8 mld EUR. Obejmuje on różnorodne formy wsparcia: od dotacji, przez pożyczki, aż po gwarancje finansowe. Przygotowanie i złożenie wniosku do FENG to jednak proces, który może trwać nawet kilka miesięcy.

FEnIKS – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko

FEnIKS przeznacza 24 mld EUR na projekty związane z ochroną klimatu i zmniejszeniem emisji gazów cieplarnianych. Program ten wymaga spełnienia surowych kryteriów oceny projektów, co naturalnie wydłuża czas oczekiwania na finansowanie.

NFOŚiGW

To dotacje Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które wspierają m.in. inwestycje w kogenerację. Od kwietnia 2024 roku można aplikować o dofinansowanie w konkursie „Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu”. Proces aplikacji również zajmuje kilka miesięcy, a dostępny budżet wynosi 3,5 mld zł.

Białe certyfikaty

Jest to program oferujący świadectwa efektywności energetycznej (tzw. białe certyfikaty) dla firm, które planują wdrożenie inwestycji energooszczędnych. Na etapie planowania inwestycji składa się wniosek o przyznanie białych certyfikatów (wiemy więc, jakiej skali będzie „dotacja”, bo rozpatrzenie wniosku złożonego z wykwalifikowanym audytorem to jedynie formalność), a potem można je spieniężyć po zrealizowaniu inwestycji. Zaletą tej formy wsparcia jest to, że możesz rozpocząć wdrażanie projektu od razu po złożeniu wniosku. W przeciwieństwie do dotacji, w których przebieg i budżet projektu są zwykle ograniczone restrykcyjnym planem, białe certyfikaty można pozyskać też za bardziej elastyczną realizację inwestycji - najważniejsze jest to, aby osiągnąć zadeklarowane oszczędności energii. Po zakończeniu projektu i ewentualnym audycie powykonawczym, białe certyfikaty są zapisywane na koncie maklerskim firmy i mogą zostać spieniężone.

Każda z form finansowania inwestycji energooszczędnych ma swoje zalety i wady. We wszystkich programach, środki pieniężne z dotacji uruchamiane są po realizacji inwestycji. Dotacje unijne i krajowe oferują znaczne wsparcie finansowe, jednak proces aplikacji jest czasochłonny, a ogłoszenie wyników może zająć kilka miesięcy. Dodatkowo w przypadku dotacji, Klienci często wstrzymują się z rozpoczęciem realizacji projektu aż do czasu uzyskania informacji o przyznaniu dotacji i podpisania umowy z odpowiednią instytucją.

Zazwyczaj konkursy na dofinansowania unijne są otwarte kilka razy w roku, więc jeśli nie uda się złożyć wniosku w terminie, będzie trzeba zaczekać na kolejny nabór. Nabór do świadectw efektywności energetycznej jest ciągły, co oznacza, że w przeciwności do dotacji, wniosek można złożyć w każdym momencie. Jego złożenie nie powinno trwać dłużej niż 2 tygodnie, po których można rozpocząć inwestycję. Pamiętaj, że do wniosku o białe certyfikaty należy sporządzić audyt efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia objętego wnioskiem. Ze względu na możliwe kontrole z Urzędu Regulacji Energetyki warto do tego audytu wybrać renomowanego partnera, a żeby nie ponosić przed inwestycją dodatkowych kosztów, zadbać o rozliczenie success fee.

Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od specyfiki projektu i preferencji przedsiębiorstwa, które musi zdecydować między szybkim wdrożeniem a dłuższym oczekiwaniem na wsparcie. Często programy dofinansowania inwestycji energooszczędnych wymagają sfinansowania projektu z własnych środków, a dopiero po jego zrealizowaniu następuje rozliczenie i zwrot części wydanych pieniędzy. W przypadku dotacji można wnioskować o zaliczki na realizację projektu lub refundację części wydanych już środków podczas wdrażania projektu. W przypadku białych certyfikatów środki otrzymujemy wyłącznie po zakończeniu inwestycji.

Schumacher Packaging – przykład, który mówi sam za siebie

Odwlekanie decyzji o inwestycji energooszczędnej może prowadzić do ogromnych strat. Przykład firmy Schumacher Packaging Polska pokazuje, jak wiele można zyskać, działając szybko. Zrealizowana przez nas inwestycja o wartości 40 milionów złotych zwróciła się w niecałe dwa lata. To oznacza, że rocznie na koncie klienta zostaje około 20 milionów złotych. Teraz, wyobraź sobie, że firma ta odkłada decyzję o realizacji projektu i czeka na dotację, której proces uruchomienia konkursu a potem rozpatrzenia wniosku trwa kilkanaście miesięcy.

W tym czasie, każdego dnia firma traciłaby około 55 tysięcy złotych. To konkretna kwota, która mogłaby zostać zainwestowana w dalszy rozwój firmy, nowe technologie czy inne projekty zwiększające efektywność operacyjną. Pieniądze, które mogłyby zostać zaoszczędzone, przepływają obok – wszystko z powodu czekania na potencjalną dotację.

Kalkulacja oszczędności

Dla każdego przedsiębiorstwa jednym z najważniejszych wskaźników efektywności inwestycji jest okres zwrotu inwestycji. W przypadku, kiedy jest on krótki, a oszczędności, które wygeneruje projekt duże, to czekanie na dotacje może sprawić, że firma straci konkretne pieniądze, które mogłyby zostać zaoszczędzone.

,,Inwestycje w efektywność energetyczną to jedno z najskuteczniejszych narzędzi do zwiększania rentowności w firmach przemysłowych. Z jednej strony, można czekać na dotacje, które zmniejszą początkowy koszt inwestycji, ale z drugiej strony – każdy dzień zwłoki to strata finansowa. W wielu przypadkach szybka realizacja inwestycji przynosi większe korzyści niż oczekiwanie na wsparcie finansowe.

Oczywiście, dotacje są wartościowym wsparciem, ale kluczowe jest to, aby umiejętnie balansować między czasem oczekiwania na wsparcie a realnymi oszczędnościami, które można uzyskać poprzez wcześniejsze wdrożenie projektu. Podstawą jest bardzo dokładna analiza i optymalne prognozowanie przyszłych cen energii lub mediów.” - mówi dr Łukasz Feldman, Dyrektor Finansowy w DB Energy.

Przedsiębiorcy stojący przed decyzją o inwestycjach w efektywność energetyczną muszą dokonać trudnej kalkulacji: czy warto czekać na dotacje, które mogą obniżyć koszty początkowe, czy lepiej podjąć działanie natychmiast i zacząć generować oszczędności wcześniej? Odpowiedź nie jest jednoznaczna – wszystko zależy od konkretnej sytuacji firmy, dostępnych środków, a także prognozowanych cen energii. Analiza korzyści finansowych wynikających z wcześniejszego wdrożenia technologii energooszczędnych powinna być kluczowym elementem procesu decyzyjnego. Czasem zysk z szybkiego działania przewyższa potencjalne korzyści z długotrwałego oczekiwania na wsparcie finansowe, co może przekładać się na lepszą rentowność przedsiębiorstwa w dłuższej perspektywie.